Oleh DR AZLEEN ILIAS
PENGURUSAN risiko dan kawalan dalaman penting adalah di dalam sektor swasta kerana sektor ini diperlukan untuk memelihara keuntungan pihak berkepentingan.
Walau bagaimanapun, pengurusan risiko tidak terkecuali dalam sektor awam.
Kerajaan perlu memberi penekanan kepada pengurangan risiko yang dihadapinya seperti penipuan, salah guna kuasa, dan kesilapan dalam membuat keputusan yang tidak mengikut kehendak kerajaan atau sektor awam.
Konteks pengurusan risiko adalah amat luas dan tentunya boleh digunakan dalam industri pendidikan.
Terdapat lima risiko teratas iaitu keselamatan siber dan tadbir urus maklumat, pengalaman pelajar, pengambilan pelajar, kesihatan mental, dan kemampanan kewangan.
IPT di Malaysia pasti menghadapi risiko ketika menjalankan aktiviti institusi mereka dan mencapai matlamat strategik mereka.
Terdapat inisiatif Green Book daripada Kementerian Pendidikan Tinggi yang memberi tumpuan kepada peranan lembaga pengarah dan pengurusan risiko.
Ia berdasarkan Program Transformasi Universiti. Ia juga menunjukkan bahawa hanya terdapat dasar pengurusan risiko yang terhad di institusi pengajian tinggi (IPT).
Tambahan pula ini berdasarkan batasan dasar risiko, kerangka pengurusan risiko, dan pegawai risiko wujud di kalangan universiti awam autonomi di Malaysia.
Oleh itu, IPT seharusnya menyedari semua kemungkinan risiko untuk memastikan tindakan kawalan.
IPT mesti membangun dan melaksanakan dasar pengurusan risiko yang komprehensif sejajar dengan prinsip-prinsip ISO 31000:2018 untuk memastikan kelangsungan institusi.
Dasar ini telah menyatakan komitmen institusi terhadap pengurusan risiko, menentukan peranan dan tanggungjawab, dan menetapkan konteks keseluruhan untuk penilaian risiko dan rawatan.
Tambahan pula, apabila sesebuah institusi membangunkan kerangka pengurusan risikonya, ia mesti mempertimbangkan prinsip-prinsip yang menjadi asas bagi pengurusan risiko.
IPT juga perlu memastikan penyebaran dasar yang berkesan dalam organisasi serta memastikan semua pihak berkepentingan sedar akan kepentingannya dalam mempromosikan budaya kesedaran risiko.
IPT patut mewujudkan dan mengekalkan penilaian yang sistematik dan berterusan terhadap potensi risiko.
Justeru, IPT harus menganalisis dan menilai potensi risiko yang boleh menghalang matlamat organisasi dengan mengambil kira faktor dalaman dan luaran.
IPT juga perlu melaksanakan penilaian secara berkala dan menyemak semula daftar risiko untuk mendapatkan pengubahsuaian yang tepat dalam persekitaran risiko yang berkaitan.
Proses berterusan ini menjamin bahawa institusi tetap proaktif dalam mengiktiraf ancaman yang muncul dan menyesuaikan langkah-langkah pengurusan risiko sewajarnya.
IPT mesti mengintegrasi pengurusan risiko ke dalam proses membuat keputusan institusi.
Ini dapat dijalankan dengan memastikan faktor risiko dipertimbangkan secara teratur apabila menetapkan matlamat, merumuskan strategi, dan membuat keputusan kritikal.
Selain itu, IPT patut melaksanakan kerangka pemantauan dan penambahbaikan berterusan.
Dengan ini, IPT dapat menilai kecekapan prosedur, kawalan, dan penglibatan pengurusan risiko yang sedang dilaksanakan secara konsisten.
Kesimpulannya, pengurusan risiko awal dalam IPT mempunyai beberapa faedah yang membantu IPT berjaya dari semua segi, daripada keselamatan pelajar kepada kestabilan kewangan, pematuhan undang-undang, dan perlindungan reputasi.
IPT boleh mengatasi masalah, membuat keputusan termaklum, dan mewujudkan persekitaran yang berdaya tahan untuk pendidikan berkualiti dan pertumbuhan strategik dengan mengambil inisiatif kawalan risiko yang proaktif.
Strategi pengurusan risiko yang menyeluruh mengurangkan risiko dan meningkatkan keupayaan institusi untuk bertindak balas serta mewujudkan persekitaran pembelajaran yang selamat, stabil, dan kondusif.
Penulis merupakan Pensyarah Kanan di Jabatan Perakaunan dan Kewangan, UNITEN Business School, Universiti Tenaga Nasional.